ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტი

სიახლეები
TDI
ოქტ/2309

დეპუტატ ტარიელ ნაკაიძის მიმართ დისკრიმინაციის საქმე

2023 წლის 9 ოქტომბერს, საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრმა ტარიელ ნაკაიძემ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სარჩელით მიმართა. საქმე ეხება საქართველოს პარლამენტის მიერ ტარიელ ნაკაიძისთვის მნიშვნელოვან რელიგიურ დღესასწაულზე, ყურბან ბაირამზე, პარლამენტში არგამოცხადების არასაპატიოდ ჩათვლას. 

ტარიელ ნაკაიძე აღმსარებლობით მუსლიმია, რასაც ღიად აფიქსირებს, მათ შორის, პარლამენტში. მისი საპარლამენტო გამოსვლები და საქმიანობა ხშირად უკავშირდება რელიგიის თავისუფლებისა და რელიგიური უმცირესობების უფლებების და თანასწორუფლებიანობის დაცვას. 

ისლამის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი დღესასწაული, ყურბან ბაირამი, მიმდინარე წელს 28 ივნისს აღინიშნა. პარლამენტმა ტარიელ ნაკაიძეს არასაპატიოდ ჩაუთვალა 28 ივნისის პლენარული სხდომის გაცდენა და, სწორედ ამის გამო, თანამდებობრივი სარგოს 10 პროცენტი დაუკავა.  

27 ივნისის პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე ტარიელ ნაკაიძემ საჯაროდ ისაუბრა საქართველოში უქმე დღეების რეგულირების საკითხზე და აღნიშნა, რომ პრობლემურია, როდესაც ქვეყანაში არცერთი რელიგიური უმცირესობის წარმომადგენელს არ ეძლევა შესაძლებლობა, მისთვის მნიშვნელოვან რელიგიურ თარიღებზე ისარგებლოს უქმე დღით. მან ასევე აღნიშნა და მიმართა პარლამენტის თავმჯდომარეს, რომ რადგან მომდევნო დღეს აღინიშნებოდა ისლამის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი დღესასწაული, ყურბან ბაირამი, იგი, საკუთარი მრწამსიდან გამომდინარე, პრაქტიკულად იძულებული იყო, გაეცდინა 28 ივნისის პლენარული სხდომა.

საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტში, პლენარული სხდომის გაცდენის საპატიო მიზეზების ჩამონათვალში, არ გვხვდება ადამიანის რელიგიისა და რწმენის თავისუფლებიდან გამომდინარე საკუთარი მნიშვნელოვანი რელიგიური დღესასწაულის აღნიშვნა, რითაც ისარგებლებდა ტარიელ ნაკაიძე და მისი რელიგიისთვის უმნიშვნელოვანეს დღესასწაულს უქმედ გაატარებდა. პარლამენტმა არც ტარიელ ნაკაიძის წინასწარი განცხადება გაითვალისწინა, რომელშიც მან აღნიშნა, რომ იძულებული იყო 28 ივნისს დაგეგმილი პლენარული სხდომა გაეცდინა.

ტარიელ ნაკაიძე დისკრიმინირებულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა, რადგან საქართველოს შრომის კოდექსის შესაბამისად, საქართველოში საყოველთაო უქმე დღეებად გამოცხადებულია 17 დღე, რომელთაგან რელიგიურია 10 დღე და ყველა მათგანი მხოლოდ საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის დღესასწაულებია. მეორეს მხრივ, ტარიელ ნაკაიძეს, როგორც სხვა აღმსარებლობის წარმომადგენელს, არცერთი უქმე დღე არ აქვს საკუთარი მრწამსის შესაბამისად თუნდაც ყველაზე მნიშვნელოვანი რელიგიური დღესასწაულის აღსანიშნავად. პარლამენტის რეგლამენტი არც ინდივიდუალური საჭიროებისამებრ ითვალისწინებს რელიგიისა და რწმენის თავისუფლების რეალიზების შესაძლებლობას და ამ მიზეზით გაცდენის საპატიოდ ჩათვლას.

ამდენად, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ პარლამენტმა არ გაითვალისწინა ისეთი მნიშვნელოვანი ინტერესი, როგორიც რელიგიის თავისუფლების დაცვაა და უპირატესობა მიანიჭა პარლამენტის რეგლამენტის ფორმალური მოთხოვნის დაცვას, რომელიც, თავის მხრივ, მხედველობაში არ იღებს, რომ რელიგიურ უმცირესობებს მიკუთვნებულ პარლამენტის წევრებს არცერთი უქმე დღე არ აქვთ მათთვის მნიშვნელოვანი რელიგიური დღესასწაულების აღსანიშნავად. ამგვარ პირობებში, პარლამენტს ინდივიდუალურად უნდა შეეფასებინა ტარიელ ნაკაიძის რელიგიისა და რწმენის თავისუფლებით სარგებლობის უმნიშვნელოვანესი ინტერესი და გადაწყვეტილება ადამიანის უფლებების დაცვის სასარგებლოდ უნდა მიეღო. 

ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინებით, ცხადია, რომ პარლამენტი უგულებელყოფს რელიგიისა და რწმენის თავისუფლების ფუნდამენტურ უფლებას, რელიგიის ნიშნით დისკრიმინაციულად ეპყრობა არამართლმადიდებელ პარლამენტის წევრებს, რისი მსხვერპლიც გახდა მოსარჩელე ტარიელ ნაკაიძე. 

ტარიელ ნაკაიძის სარჩელით მოთხოვნილია პარლამენტის მხრიდან მოსარჩელის მიმართ რელიგიისა და რწმენის ნიშნით დისკრიმინაციის ფაქტის დადასტურება და ზიანის ანაზღაურება. 

ვიმედოვნებთ, რომ თბილისის საქალაქო სასამართლო დააკმაყოფილებს ტარიელ ნაკაიძის სასარჩელო მოთხოვნას, რაც იქნება პრეცედენტული გადაწყვეტილება საქართველოში რელიგიისა და რწმენის თავისუფლების  და თანასწორობის უზრუნველსაყოფად, მათ შორის, რელიგიური დღესასწაულების აღნიშვნისათვის უქმე დღეებით სარგებლობის შესაძლებლობის თვალსაზრისით.

პარლამენტის წევრის, ტარიელ ნაკაიძის, ინტერესებს ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტი (TDI) და ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამართლის სკოლის ადამიანის უფლებათა კლინიკა იცავს. 

ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტი (TDI) სტრატეგიულ სამართალწარმოებას ახორციელებს  USAID სამართლის უზენაესობის პროგრამის მხარდაჭერით, პროექტის „რელიგიური, ეთნიკური უმცირესობებისა და მიგრანტებისთვის მართლმსაჯულებისადმი ხელმისაწვდომობის გაზრდა საქართველოში“ ფარგლებში.